■ بتن سبک بخش عمران

بتن سبک
یکی از معایب مهم ساختمانهای بتنی وزن بسیار زیاد ساختمان می باشد که با میزان تخریب ساختمان در اثر زلزله نسبت مستقیم دارد. اگر بتوانیم تیغه های جدا کننده و پانل ها را از بتن سبک بسازیم وزن ساختمان و در نتیجه آن تخریب ساختمان توسط زلزله مقدار زیادی کاهش می یابد. اولین گزارشهای تاریخی در مورد کاربرد بتن سبک و مصالح سبک وزن به روم باستان بر می گردد. رومیان در احداث معبد پانتئون و ورزشگاه کلوزیوم از پومیس که نوعی مصالح سبک است استفاده کرده اند.
روش های کلی تولید بتن سبک :
- روش اول : از مصالح متخلخل سبک با وزن مخصوص ظاهری کم بجای سنگدانه معمولی که تقریبا دارای چگالی 6/2 می باشد استفاده می کنند.
- روش دوم : بتن سبک تولید شده در این روش بر اساس ایجاد منافذ متعدد در داخل بتن یا ملات می باشد که این منافذ باید به وضوح از منافذ بسیار ریز بتن با حباب هوا متمایز باشد که بنام بتن اسفنجی ، بتن منفذ دار و یا بتن گازی یا بتن هوادار می شناسند.
- روش سوم : در این روش تولید ، سنگدانه ها ی ریز از مخلوط بتن حذف می شوند. بطوریکه منافذ متعددی بین ذرات بوجود می آید و عموما از سنگدانه های درشت با وزن معمولی استفاده می شود. این نوع بتن را بتن بدون سنگدانه ریز می نامند.
نکته : کاهش در وزن مخصوص در هر حالت به واسطه و جود منافذ یا در مصالح یا در ملات و یا در فضای بین ذرات درشت موجب کاهش مقاومت بتن می شود.
طبقه بندی بتن های سبک بر حسب نوع کاربرد آنها :
- بتن سبک باربر ساختمان
- بتن مصرفی در دیوارهای غیرباربر
- بتن عایق حرارتی
نکته 1- طبقه بندی بتن سبک بار بر طبق حداقل مقاومت فشاری انجام می گیرد.
نکته : 2- بتن مخصوص عایق کاری معمولا دارای وزن مخصوص کمتر از 800 کیلوگرم بر متر مکعب و مقاومت بین 7/0 و Mpa 7 می باشد.


انواع سبک دانه هایی که به عنوان مصالح در ساختار بتن سبک استفاده می شود
الف - سبک دانه های طبیعی : مانند دیاتومه ها ، سنگ پا ، پوکه سنگ ، خاکستر ، توف که بجز دیاتومه ها بقیه آنها منشاﺀ آتشفشانی دارند.
نکته :1- این نوع سبک دانه ها معمولا بدلیل اینکه فقط در بعضی از جاها یافت می شوند به میزان زیاد مصرف نمی شوند .
نکته : 2- از انواعی پوکه معدنی سنگی که ساختمان داخلی آن ضعیف نباشد بتن رضایت بخشی با وزن مخصوص 700 تا 1400 کیلو گرم بر متر مکعب تولید می شود که خاصیت عایق بودن آن خوب می باشد اما جذب آب و جمع شدگی آن زیاد است. سنگ پا نیز دارای خاصیت مشابه است.
ب - سبک دانه های مصنوعی : این سبک دانه ها به چهار گروه تقسیم می شوند:
- گروه اول : که با حرارت دادن و منبسط شدن خاک رس ، سنگ رسی ، سنگ لوح ، سنگ رسی دیاتومه ای ، پرلیت ، اسیدین، ورمیکولیت بدست می آیند.
- گروه دوم : از سرد نمودن و منبسط شدن دوباره کوره آهن گدازی به طریقی مخصوص بدست می آید.
- گروه سوم : جوشهای صنعتی ( سبکدانه های کلینکری) می باشند.
- گروه چهارم : مخلوطی از خاک رس با زباله خانگی و لجن فاضلاب پردازش شده را می توان به صورت گندوله در آورد تا با پختن در کوره تبدیل به سبک دانه شود ولی این روش هنوز به صورت تولید منظم در نیامده است.

روش افزایش مقاومت بتن سبک :
کم بودن مقاومت بتن سبک عامل مهمی در محدود نمودن دامنه کاربرد این نوع بتن و بهره گیری از امتیازات آن بوده است برای بدست آوردن بتن سبک با مقاومت زیاد روشهای زیادی مورد توجه قرار گرفته است.
عامل موثر و مشترک در کلیه این پژوهشها مصرف میکروسیلیس در بتن می باشد.
- طبقه بندی بتن سبک بر مبنای مقاومت:
الف- بتن سبک غیرسازه‌ای:
این نوع بتن‌ها با جرم مخصوصی معادل 800 کیلوگرم بر مترمکعب و کمتر، به عنوان تیغه‌های جداساز و عایق‌های صوتی در کف بسیار مؤثر هستند. این نوع بتن می‌تواند در ترکیب با مواد دیگر در دیوار، کف و سیستم‌های مختلف سقف مورد استفاده قرار گیرد. مزیت عمده آن، کاهش هزینه‌های لازم برای تهویه‌ی گرمایی یا سرمایی فضاهای داخلی ساختمان و کاهش انتقال صوت بین طبقات و فضاهای ساختمان می باشد.
ب- بتن سبک با مقاومت متو سط:
جرم مخصوص این نوع بتن بین 800 تا 1400 کیلوگرم بر مترمکعب است. کاربرد این بتنها معمولا در بلوکهای بتنی، کف سازیها و موارد مشابه است.
ج- بتن سبک سازه ای:
بتنهای سبک سازه ای بتنهایی هستند که علی رغم دارا بودن چگالی کمتر از 2000 کیلوگرم بر مترمکعب، مقاومت فشاری بیش از 17 مگاپاسکال دارند. ساخت این بتنها صرفا با استفاده از سنگدانه های سبک و مقاوم امکان پذیر است. تمام بتنهای سبک سازه ای از خانواده بتن های سبکدانه می باشند که در آن برای کاهش وزن مخصوص بتن از سنگدانه های سبک استفاده شده است.

2- بتن انعطاف پذیر:
دانشمندان دانشگاه میشیگان گونه جدیدی از بتن مسلح با الیاف ساخته اند که از بتن عادی 40% سبکتر و در برابر ترک خوردن 500 بار مقاومتر است.این بتن جدید که کامپوزیت سیمانی مهندسی نامیده شده به علت عمر طولانی در دراز مدت از بتن معمولی ارزانتر است.
عملکرد این بتن جدید از یک طرف به خاطر وجود الیاف نازکی است که 2% حجم ملات بتن را تشکیل می دهند و از طرف دیگر به خاطر این است که خود بتن از موادی ساخته شده که برای ایجاد حداکثر انعطاف پذیری طراحی شده اند.
این در حالیست که بتن متعارف دارای مشکلات بسیاری از جمله نداشتن دوام و پایداری، شکست در اثر بارگذاری و هزینه های تعمیر در اثر شکست است.
بتن نشکن کاملا شبیه بتن عادی است اما تحت کرنش های بسیار بزرگ، بتن کامپوزیت سیمانی تغییر شکل میدهد و این قابلیت از آنجا ناشی می شود که در این نوع بتن شبکه الیاف داخای سیمان قابلیت لغزیدن دارند و در نتیجه انعطاف ناپذیری بتن که باعث تردی و شکنندکی میشود از بین می رود.

3- بتن اسفنجی:
بتن اسفنجی یک مخلوط سنگدانه درشت (شن)،سیمان،آب وماسه به میزان اندک (و گاهی اوقات بدون ماسه) است. در ساختار این بتن 10-25% (از لحاظ حجم) فضاد خالی وجود دارد و این امر موجب عبور آب از داخل این بتن میشود.
در بتن اسفنجی از آب به نسبت دیگر انواع بتن کمتر استفاده میشود و این مساله باعث شده تا پس از ساختن مخلوط بتن،آب آن به سرعت تبخیر شده و مخلوط در مدت یک ساعت کاملا از آب تخلیه خواهد شد.

خواص بتن اسفنجی:
نشست:20 میلی متر
چگالی: 2000-1600 کیلوگرم بر متر مکعب
زمان گیرش: 1ساعت
تخلخل: 25-15 % (حجم)
نفوذ پذیری: 320-120 لیتر بر متر مربع در هر دقیقه
مقاومت فشاری: 28-5/3 مگاپاسکال
مقاومت خمشی: 8/3-1 مگاپاسکال
نصب بتن اسفنجی:
نصب بتن اسفنجی شامل 4 مرحله زیر است:
1- مخلوط کردن
2- جاگذاری کردن
3- تراکم و فشرده سازی
4- عمل آوری بتن
لازم به ذکر است به وجود آوردن،قرار دادن و عمل آوردن بتن اسفنجی به جای اینکه در کارخانه انجام شوند،در محل کار انجام میشوند.
نقش مواد افزودنی در بتن اسفنجی:
مواد افزودنی که در بتن اسفنجی به کار میروند عبارتند از: رقیق کننده های سیمان،خاکستر بادی و پوزولان طبیعی،روباره و بخار سیلیس. این مواد بر زمان گیرش، افزایش مقاومت، تخلخل، نفوذپذیری و... در بتن تاثیر میگذارد.
از جمله این مواد به گاز سیلیس،خاکستر بادی و روباره که همگی بوسیله کم کردن نفوذپذیری و شکاف، دوام بتن را افزایش میدهند اشاره میکنیم:
گاز سیلیس: یک فرآورده فرعی از تولید سیلیکون است و از دانه های خیلی ریز و ذرات کروی شکلی تشکیل شده است و بطور مؤثری مقاومت و دوام بتن را افزایش میدهد. از آن میتوان 12-5 % به جای سیمان استفاده کرد.
خاکستر بادی: خاکستر بادی، محصول فرعی انبار زغال سنگ سوزان در نیروگاه های برق است و میتوان از آن 65-5 % به جای سیمان استفاده کرد.
روباره: روباره نیز محصول فرعی در صنعت فولاد است و سهم آن در افزایش مقاومت و دوام بتن بیشتر است که میتوان از آن 70-20 % به جای سیمان در بتن استفاده کرد.
مزایا و موارد استفاده بتن اسفنجی:
از مزایای اقتصادی بتن اسفنجی میتوان به پایین آمدن خرج های فراوان جهت هدایت آب باران و فاضلاب اشاره کرد. در واقع با اسنفاده از این نوع بتن نیازی به ساختن جوی های آب و کانال های بزرگ آب نیست، زیرا این بتن آب باران را مستقیما به زمین و سفره های آب زیر زمینی منتقل میکند و در واقع یک مزیت زیست محیطی محسوب میشود. از دیگر مزایای بتن اسفنجی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- جلوگیری از آب گرفتگی معابر
2- جلوگیری از آلوده شدن آب بارندگی(زیرا اگر زمین غیرقابل نفوذ باشد،آب باران و برف در سطح زمین که آلودگی فراوان دارد جریان می یابد.)
3- پر شدن ذخایر آب زیر زمینی
4- از این بتن میتوان در مکان هایی که نیاز به زمین خشک است استفاده کرد. مثلا در زیرسازی چمن زمین فوتبال
5- در مناطق سردسیر از یخ زدگی سطح معابر جلو گیری میشود.

4- بتن خود تراکم:
بتن خود تراکم (SCC) ، شامل بازه گسترده ای از طرح های اختلاط می باشد که خواص بتن تازه و سخت شده لازم برای کاربری های خاص دارا می باشند . اگرچه مقاومت هم چنان معیار اصلی موفقیت این بتن می باشند اما ویژگی های بتن تازه آن ، بسیار گسترده تر از بتن معمولی و متراکم شده توسط لرزاننده ها می باشد . این خواص مطلوب باید در زمان ، محل و بتن ریزی حفظ شوند . بتن خود تراکم در مواردی که شبکه بندی آرماتور ها فشرده است ، گزینه ای مطلوب می باشد . هم چنین عدم نیاز به لرزاننده ، آلودگی صوتی محیط را به نحو قابل ملاحظه ای کاهش می دهد . علی رغم ویژگی های مطلوب ، طرح اختلاط و اجرای این نوع بتن به عوامل متعددی از قبیل دانه بندی مصالح سنگی ، نوع مواد افزودنی و همچنین فیلرهای مورد استفاده بستگی دارد . در نظر گرفتن هر یک از معیارهای فوق ، کیفیت بتن سخت شده و کار پذیری بتن تازه را تحت تاثیر قرار میدهد . برای سالیان متمادی دست یابی به بتنی با قابلیت خودترازی ( خود تراکمی ) بدون افت در مقاومت ، روانی و یا جداشدگی ، آرزوی مهندسین در کشورهای مختلف بوده است در اوایل قرن بیستم به دلیل خشک بودن مخلوط بتنی ، تراکم بتن تنها از طریق اعمال ضربه های سنگین در مقاطع وسیع و در دسترس ممکن بود . با شیوع استفاده از بتن های مسلح و آشکار شدن مشکلات اجرایی کاربرد مخلوطهای خشک ، گرایش به استفاده از مخلوطهای مرطوب تر گسترش یافت اما شناسایی تاثیر نسبت آب به سیمان در دهه 1920 نشان داد که افزایش این نسبت می تواند موجب افت در مقاومت بتن گردد . در سالهای بعد ، توجه به مسئله دوام بتن همچنین تاثیر مخرب افزایش نسبت آب به سیمان را به نفوذ پذیری و کاهش دوام بتن آشکار ساخت . این همه باعث گردید تا توجه ویژه ای بر خواص کارایی و رئولوژی بتن و نیز روشهای تراکم ، با هدف بهبود خواص مقاومت و دوام آن صورت گیرد . این تحقیقات در نهایت منجر به معرفی بتن خود متراکم در ژاپن گردید . بتنی با قابلیت جریان زیاد که می تواند تنها تحت تاثیر نیروی ثقل و بدون نیاز به انجام هرگونه فرآیند دیگری تمامی زوایای قالب را پر کرده و آرماتور ها دربرگیرد، بدون آنکه جداشدگی یا آب انداختن ایجاد گردد . بررسی رئولوژی و کارایی ، تاثیر بالایی بر تعیین خواص بتن خود تراکم را نشان می دهد ؛ لذا بر اساس روابط مایع لزج نیوتنی ، پارامترهای موثر در تعریف رفتار جریان بتن خود تراکم را معرفی می کند و آزمایش جی – رینگ آزمایش ساده و مناسبی برای اندازه گیری مقاومت بتن در مقابل جداشدگی سنگدانه ها است و چنانچه مقدار آب و خصوصا" فوق روان کننده از یک حد معینی افزایش یابد مقاومت جداشدگی بتن کاهش می یابد و از آزمایش دو نقطه ایی میتوان بدست آورد که ثابت های رئولوژی میتوانند خواص رئولوژی ، خصوصا" توانمندی بتن از نظر حرکت پذیری و پرشدگی را بخوبی تعیین نماید .
مبانی طراحی مخلوط بتن خود تراکم:
سیال و پایدار بودن از مبانی طراحی مخلوط scc هست ، اما غیر از این خصوصیات ، عامل اقتصادی نیز باید در طراحی در نظر گرفت . چالش مهم در طراحی مخلوط scc ، معادل بودن مشخصات مورد نیاز با مشخصات واقعی است مواد مورد نیاز برای ساخت scc به شرح زیر است :
1- سیمان : نوع و مقدار سیمان براساس خواص و دوام مورد نیاز تعیین می گردد . معمولا" مقدار سیمان بین 350 – 450 kg/m3 است .
2-سنگدانه درشت : تمام سنگدانه های درشت که برای بتن معمولی استفاده می شود ، قابل مصرف در scc است . اندازه حداکثر معمولا" بین 16 – 20میلیمتر است. به طور کلی مقدار سنگدانه درشت در scc کمتر از بتن معمولی است زیرا سنگدانه درشت انرژی زیادی مصرف می کند که باعث کاهش جاری شدن بتن می شود و در هنگام عبور از موانع مانند آرماتور سبب مسدود شدن بتن میگردد .
3-سنگدانه ریز : تمام سنگدانه های ریز که برای بتن معمولی استفاده میشود برای scc نیز مناسب است هر دو نوع ماسه شامل شکسته و گرد گوشه قابل استفاده میباشد هرچه مقدار ماسه در مخلوط بیشتر باشد ، مقاومت برشی مخلوط بیشتر است .
4- مواد افزودنی معدنی : انواع مواد افزودنی معدنی یا پوزولان را میتوان در scc مصرف کرد این مواد برای بهبود خواص بتن تازه و یا بتن سخت شده و دوام مورد استفاده قرار میگیرد . از جمله این موارد میتوان میکروسیلیس ، سرباره و روباره را نام برد .
5- فوق کاهنده آب : فوق کاهنده آب یا فوق روان کننده ها از مواد بسیار مهم برای ساخت بتن خودتراکم محسوب میشوند .
6- مواد اصلاح کننده ویسکوزیته : مواد اصلاح کننده ویسکوزیته برای افزایش مقاومت جداشدگی در scc مصرف میشود .
موارد استفاده بتن خودتراکم:
- سازه های بتنی معماری : هنری که نیاز به ظرافت خاص با میلگرد گذاری فشرده دارند .
- پل های با دهانه بزرگ که به دلیل طولانی بودن خط انتقال بتن اجرای آن ها با بتن معمولی امکان پذیر نمی باشد و در ضمن استفاده از بتن معمولی موجب قطور تر شدن اندازه پایه ها و نازیبایی سازه می گردد.
- تونل های شهری و آبی که در آنها مسافت طولانی انتقال بتن معمولی و حفظ کیفیت و تراکم آن از مشکلات اجرایی است.
- ساختمان های بلند و برج ها
- ستونها و دیوارهای بلند یا میلگردهای متراکم
- ستونهای بتن ریزی شده با پمپ
- بتن ریزی بلوک های بتنی
- بتن ریزی کف ها و سطوح افقی
- بتن ریزی در سازه های زیر آبی

مزایای چشمگیر بتن خود تراکم موجب گسترش سریع آن در دنیا شده است که بطور اجمال میتوان به مواردی از آنها اشاره نمود :
- توسعه سازه های بتنی در دنیا و نیاز به بتن های با خواص ویژه
- کمبود کارگران ماهر بتن ریزی بویژه کارگران ویبره زن
- افزایش سرعت اجرای سازه های بتنی در سهولت بتن ریزی
- امکان بهبود کیفیت مکانیکی بتن
- امکان اجرای سازه های بتنی ظریف و سنگین و انتخاب مقاطع کوچک یا میلگردهای فشرده
- توسعه صنایع پیش ساخته بتنی
- صرفه جویی اقتصادی با توجه به کاهش نیروی انسانی لازم و زمان ساخت
- توجه به سطوح تمام شده زیبا و مرغوب سازه های بتنی
- کاهش سر و صدا و آلودگی صوتی محیط کار بویژه در صنایع پیش ساخته بتنی
5- بتن شفاف:
لایتراکان،بتن عبور دهنده نور،امروزه به عنوان یک متریال ساختمانی جدید با قابلیت استفاده بالا مطرح است.این ماده ترکیبی از فیبرهای نوری و ذرات بتن است و می تواند به عنوان بلوک ها و پانل های پیش ساخته ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد.فیبرها به خاطر اندازه کوچکشان با بتن مخلوط شده و ترکیبی از یک متریال دانه بندی شده را تشکیل می دهند.به این ترتیب نتیجه کار صرفا ترکیب شیشه وبتن نیست بلکه یک ماده جدید سوم بدست می آید که از لحاظ ساختار درونی و همچنین سطوح بیرونی کاملا همگن است.
فیبرهای شیشه ای باعث نفوذ نور به داخل بلوک ها می شوند.جالبترین حالت این پدیده نمایش سایه ها در طرف مقابل ضلع در مواجهه با نور است.همچنین رنگ نوری که از پشت این بتن دیده می شود ثابت است،یعنی اگر به عنوان مثال نور سبز به پشت بلوک بتابد در جلوی آن سایه ها سبز دیده می شود.هزاران فیبر نوری به صورت موازی بین دووجه اصلی بلوک بتنی قرار می گیرد.نسبت فیبرها حدود 4% کل بلوک است،علاوه بر این فیبرها به خاطر اندازه کوچکشان با بتن مخلوط شده و تبدیل به یک جزء ساختاری میشوند بنابراین سطوح بیرونی بتن همگن و یکنواخت باقی می ماند.دیوار ساخته شده با بتن شفاف می تواند تا چند متر ضخامت داشته باشد زیرا فیبرها تا 20 متر بدون از دست دادن نور عمل می کنند.
ساختارهای باربر هم می توانند با این بلوک ها ساخته شوند زیرا فیبرهای شیشه ای هیچ تاثیر منفی روی مقاومت بتن ندارند.این بلوک ها می توانند در اندازه های متنوع و با عایق حرارتی خاص نصب شده روی آنها تولید شوند.
- موارد کاربرد:
1- دیوار: به عنوان متداولترین حالت ممکن این بلوک می تواند در ساختن دیوارها مورد استفاده قرار گیرد،به این ترتیب هر دو سمت و همچنین ضخامت این دیوار قابل مشاهده خواهد بود.این ماده می تواند برای دیوارهای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گیرد.در صورتی که نور خورشید به این دیوار می تابد قرارگیری غربی یا شرقی توصیه میشود تا اشعه آفتاب در حال طلوع یا غروب با زاویه کم به فیبرهای نوری برسد و شدت عبور نور بیشتر شود.در صورت نیاز مصلح کردن این نوع دیوارها هم ممکن است.همچنین انواع دارای عایق حرارتی آن نیز در دست تولید است.
2- پوشش کف: یکی از جذاب ترین کاربردهای لایتراکان استفاده در پوشش کفها و درخشش آن از پایین است. در طول روز این یک کفپوش از جنس بتن معمولی به نظر می رسد و در هنگام غروب آفتاب بلوک های کف شروع به درخشش می کنند.
3- طراحی داخلی: از این نوع بتن می توان برای روکش دیوارها در طراحی داخلی استفاده کرد به صورتی که از پشت نور پردازی شده باشند.در این موارد می توان از نورهای رنگی متنوع برای ایجاد حس مورد نظر استفاده کرد.
4- کاربرد در هنر: به طور کلی طراحان و مجسمه سازان به خاطر قابلیت عبور دهی نور در این بتن علاقه زیادی به استفاده از این نوع بتن در کارهای هنری دارند.
- نکاتی در مورد بلوک های لایتراکان:
1- مسلح کردن بلوکها: در صورت نیاز به مسلح کردن این بلوکها شیارهایی داخل آنها تعبیه مس شوند.در هنگام ساختن دیوارها میلگرد ها به صورت عمودی یا افقی در این شیارها قرار می گیرند و فیبرهای اپتیکی به خاطر خاصیت انعطاف پذیری خود در اطراف میلگردها جمع می شوند و به این ترتیب میلگردها دیده نمی شوند.
2- رنگها و بافتها: با توجه به رنگ خاکستری متداول بتن معمولی،لایتراکان دارای رنگهای متنوعی است و بافت سطوح بیرونی آن نیز می تواند متنوع باشد به گونه ای که بلوکهای متنوع در کنار هم قرار گیرند و یک ساختار واحد را به وجود آورند.
3- توزیع فیبرها: اندازه و ترتیب فیبرها در هر بلوکی می تواند متنوع باشد و به این ترتیب قرارگیری می تواند کاملا منظم یا کاملا ارگانیک مانند مقطع چوب باشد.
لامپ لایتراکیوب:
یکی از محصولات موفق لایتراکان در زمینه طراحی،لامپ لایتراکیوب است که در آن بلوکها با قرارگیری روی هم مکعبی را تشکیل می دهند که منبع نور در داخل آن قرار دارد و نور با عبور از بتن به بیرون ساطع می شود


دانه بندی مصالح شنی یکی از مهم ترین عواملی است که بر روی مقاومت و قدرت باربری آن تأثیر دارد.دانه بندی مصالح شنی با انجام آزمایش دانه بندی و رسم منحنی دانه بندی تعیین می شود.دانه بندی مصالح شنی معمولاً با استفاده از الک های با اندازه های 75، 5/62 ، 50 ،5/37 ، 25 ،19، 5/9 میلی متر و الک های با سوراخ های مربع شکل با شماره های 4، 10، 40، 200 انجام می شود.شماره یک الک مشخص کننده تعداد سوراخ های آن در هر 5/2 سانتی متر (اینچ)است.اصولاً از بکار بردن دانه با ابعاد مختلف آن است که در نهایت دانه بندی ما طوری باشد که دانه های ریزتر فضای بین دانه‌های درشت تر را پر کرده و هر قدر ممکن است قطعه ریخته شده با بتون توپرتر و متراکم تر بوده و دارای وزن مخصوص بیشتری باشد.

سنگدانه‌ها (Aggregates)
سنگدانه‌ها در بتن تقریبا سه چهارم حجم آنرا تشکیل می‌دهند از اینرو کیفیت آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. در حقیقت خواص فیزیکی، حرارتی و پاره‌ای از اوقات شیمیایی آنها در عملکرد بتن تاثیر می‌گذارد. دانه‌های سنگی طبیعی معمولاً بوسیله هوازدگی و فرسایش و یا به طور مصنوعی باخرد کردن سنگ‌های مادر تشکیل می‌شوند.

اندازه دانه‌های سنگی
بتن عموما از سنگدانه‌هایی به اندازه‌های مختلف که حداکثر قطرآن بین ۱۰ میلیمتر و۵۰ میلیمتر می‌باشد ساخته می‌شود. به طور متوسط از سنگدانه‌هایی با قطر ۲۰ میلیمتر استفاده می‌شود. توزیع اندازه ذرات به نام «دانه بندی سنگدانه» مرسوم است. به طور کلی دانه‌های با قطر بیشتر از چهار یا پنج میلیمتر به نام شن و کوچکتر از آن به نام ماسه نامگذاری شده‌اند که این حد فاصل توسط الک ۵ میلیمتری یا نمره چهار مشخص می‌گردد. حد پایین ماسه عموما ۰٫۰۷ میلیمتر یا کمی کمتر می‌باشد. مواد با قطر بین ۰٫۰۶ میلیمتر و ۰٫۰۲ میلیمتر به نام لای(سیلت)و مواد ریزتر رس نامگذاری شده‌اند. گل ماده نرمی است که شامل مقادیر نسبتا مساوی ماسه و لای و رس می‌باشد.
کانیهای مهم
کانیهای مهم و متداول سنگدانه‌ها در زمینه استفاده در بتن عبارتند از: کانی‌های سیلیسی (کوارتز، اوپال، کلسه دون، تریمیت، کریستوبالیت) فلدسپاتها، کانیهای میکا، کانیهای کربناتی، کانیهای سولفاتی، کانیهای سولفور آهن، کانیهای فرومنیزیم، کانیهای اکسیدآهن، زئولیت‌ها و کانیهای رس.
طبقه بندی براساس شکل ظاهری
در استاندارد ASTM سنگها از لحاظ شکل ظاهری به پنج گروه تقسیم شده‌اند:کاملا گردگوشه، گردگوشه، نسبتا گردگوشه، نسبتا تیزگوشه و تیزگوشه.
در استاندارد BS این نامگذاری به صورت:گردگوشه، بی شکل-بی نظم، پولکی، تیزگوشه، طویل، پولکی طویل می‌باشد.
افزودنی‌ها (Admixtures)
معمولا به جای استفاده از یک سیمان بخصوص، این امکان وجود دارد که بعضی از خواص سیمانهای معمولی مورد استفاده را به وسیله ترکیب کردن ان با یک افزودنی تغییر داد. قابل توجه اینکه نباید عبارات "مواد ترکیبی" و "مواد افزودنی" با معانی مترادف به کار روند، زیرا مواد ترکیبی موادی هستند که در مرحله تولید به سیمان اضافه می‌شوند در حالی که مواد افزودنی در مرحله مخلوط کردن به بتن اضافه می‌شوند. افزودنی‌های شیمیایی اساسا عبارتند از:تقلیل دهنده‌های آب، کندگیر کننده‌ها و تسریع کننده‌های گیرش که در ایین نامه ASTM به ترتیب تحت عنوان‌های تیپ‌های C،B،A طبقه بندی شده‌اند. دسته بندی افزودنی‌ها در استاندارد BS نیز مشابه می‌باشد. در ضمن افزودنی‌های دیگری نیز وجود دارند که هدف اصلی از کاربرد آنها محافظت بتن از اثرات زیان آور یخ زدگی و ذوب یخ است.
تسریع کننده‌ها
افزودنی‌هایی هستند که سخت شدگی بتن را تسریع می‌کنند و مقاومت اولیه بتن را بالا می‌برند. چند نمونه از تسریع کننده‌ها عبارتند از: کربنات سدیم، کلرورآلومینیوم، کربنات پتاسیم، فلوئورور سدیم، آلومینات سدیم، نمک‌های آهن و کلرور کلسیم.
کندگیر کننده‌ها
افزودنی‌هایی هستند که زمان گیرش بتن را به تاخیر می‌اندازند. این مواد در هوای خیلی گرم که زمان گیرش معمولی بتن کوتاه می‌شود و همچنین برای جلوگیری از ایجاد ترک‌های ناشی از گیرش در بتن ریزی‌های متوالی مفید می‌باشند. به عنوان چند نمونه از کندگیر کننده‌ها می‌توان از شکر، مشتقات هیدروکربنی، نمک‌های محلول روی و براتهای محلول نام برد. برای مشاهده کندگیر کننده‌ها با توضیحات و نمودار‌های کارایی و با جزئیات کامل با جزئیات کامل اینجا را مشاهده فرمایید. به عنوان مثال اگر با یک کنترل دقیق ۰٫۰۵ وزن سیمان شکر به بتن اضافه کنیم، حدود چهار ساعت گیرش آنرا به تاخیر می‌اندازد. مصرف ۰٫۲ تا یک درصد وزن سیمان از گیرش سیمان جلوگیری به عمل می‌اورد.
(تقلیل دهنده‌های آب(روان کننده‌ها
این افزودنی‌ها به سه منظور به کار می‌روند:
۱-رسیدن به مقاومتی بالاتر به وسیله کاهش نسبت آب به سیمان
۲-رسیدن به کارایی مشخص با کاهش مقدار سیمان مصرفی و نتیجتا کاهش حرارت هیدراتاسیون در توده بتن.
۳-سادگی بتن ریزی به وسیله افزایش کارایی در قالبهایی با آرماتور انبوه و موقعیت‌های غیرقابل دسترسی
برای مشاهده تقلیل دهنده‌های آب ها با توضیحات و نمودار‌های کارایی و با جزئیات کامل اینجا را مشاهده فرمایید.
افزودنی‌های تقلیل دهنده آب تحت عنوان تیپ A دسته بندی می‌شوند؛ لیکن اگر افزودنی‌ها همزمان با کاهش نیاز به آب باعث تاخیر در گیرش نیز بشوند تحت عنوان تیپ D طبقه بندی می‌شوند. اگر این روان کننده‌ها باعث تسریع در گیرش شوند تیپ E نامیده می‌شوند.
فوق روان کننده‌ها
این مواد از قویترین انواع تقلیل دهنده‌های آب هستند که در آمریکا به عنوان روان کننده قوی و درASTM به عنوان تیپ F نام گذاری شده‌اند. افزودنی‌هایی نیز هستند که در ضمن تقلیل شدید آب باعث مقداری تاخیر در گیرش نیز می‌شوند و به عنوان تیپ G طبقه بندی شده‌اند. دو نمونه از روان کننده‌های قوی: ملامین فرمالدئید سولفاته شده تغلیظ شده و یا نفتالین فرمالدئید سولفاته شده تغلیظ شده می‌باشند. اساسا استفاده از اسیدهای سولفاته شده باعث تسریع عمل پراکنش می‌شود. چون در سطح ذرات سیمان جذب شده و به آنها بار منفی می‌دهند واین باعث دفع ذرات از یکدیگر می‌شود. این فرایند کارایی را در یک نسبت آب به سیمان مشخص افزایش می‌دهد.